Hikayat Pandawa Lebur MSS 737: kajian tentang gaya bahasa berdasarkan model dinamika kelisanan

Abstract

Kajian ini bertujuan untuk meneliti bentuk-bentuk bahasa lisan berpola yang digunakan dalam Hikayat Pandawa Lebur (HPL) MSS 737 Koleksi Perpustakaan Negara Malaysia, Kuala Lumpur. Manuskrip ini ditulis oleh seorang penyalin sewaktu sesi bercerita secara langsung oleh dalang kepada khalayak. HPL MSS 737 mengisahkan perang saudara antara keturunan Pandawa dan Korawa. Objektif kajian ini untuk mengenal pasti bentuk-bentuk bahasa lisan berpola yang digunakan dalam Hikayat Pandawa Lebur (HPL) MSS 737 berdasarkan Model Dinamika Kelisanan Ong (1982). Pengumpulan data kajian ini diperoleh melalui kaedah analisis dokumen. Hasil analisis melalui pendekatan deskriptif menunjukkan bahawa manuskrip ini menggunakan gaya penceritaan yang bersifat memanjangkan pemerian daripada menyokong pemerian. Dalang juga menggunakan kata hubung yang menunjukkan bahawa wujud kesinambungan antara jalan cerita. Selain itu, terdapat penggunaan bahasa perbandingan seperti simile, unsur imejan, iaitu perbandingan tumbuh-tumbuhan, alam, mergastua. Hal ini menunjukkan bahawa dalang HPL MSS 737 mempunyai gaya bahasa tersendiri untuk menarik khalayak pendengar. Tegasnya, kajian ini membuktikan bahawa pengarang dalang HPL merupakan seorang genius Melayu kerana mempunyai gaya bahasa yang unik dan istimewa meskipun mereka tidak pernah mendapat pendidikan secara formal.